Festiwalowe nocne muzyczne medytacje nazwane „Pasmem snu” wypełni muzyka Mortona Feldmana.
MORTON FELDMAN – WHY PATTERNS?
“Why Patterns?” (1978) Mortona Feldmana to ponad półgodzinna kompozycja na flet, fortepian i perkusję. Podobnie jak w wielu innych utworach Feldmana partie poszczególnych instrumentów kształtowane są niezależnie od siebie, asymetrycznie, a ich rozwój jest powolny, rozmywa się w statycznych, powtarzalnych motywach i pojedynczych strukturach rytmicznych mających głównie walor kolorystyczny. Korelacje pojawiające się incydentalnie pomiędzy trzema partiami – fletu, dzwonków i fortepianu wynikają z przebiegu energetycznego danego wykonania i są raczej przypadkowe. Wszystko to jednak układa się w niezwykle czułą narrację, która przenosi nas w inny wymiar, poza czasem.
MORTON FELDMAN
Morton Feldman urodził się w Brooklynie, w Nowym Jorku, w rodzinie emigrantów aszkenazyjskich z Kijowa. Jako dziecko Feldman pobierał lekcje gry na fortepianie u Very Mauriny Press, prywatnej nauczycielki muzyki z Nowego Jorku. Pierwszym nauczycielem Feldmana uczącym go kompozycji był Wallingford Riegger. Na początku 1950 roku Feldman poszedł do New York Philharmonic na występ, podczas którego w przerwie spotkał Johna Cage’a, który również zjawił się na koncercie. Kompozytorzy szybko stali się dobrymi przyjaciółmi. Dzięki Cage’owi, spotkał on malarzy takich jak Richard Lippold, Sonia Sekula, Robert Rauschenberg oraz kompozytorów takich jak Henry Cowell, Virgil Thomson czy George Antheil. Zachęcony przez Cage’a, Feldman zaczął tworzyć utwory, które nie miały żadnych związków z systemami czy ideami muzycznymi przeszłości. Eksperymentował z niestandardowymi systemami notacji muzycznej, np. określając jak wiele dźwięków ma być granych w danym momencie, ale nie określając których. Przez Cage’a Feldman poznał wiele innych osób ważnych w nowojorskim światku artystycznym oraz znalazł wiele inspiracji w obrazach ekspresjonizmu abstrakcyjnego i w latach 70. napisał sporo utworów o długości ok. 20 minut, takich jak Rothko Chapel lub For Frank O’Hara. Później Feldman zaczął komponować bardzo długie utwory, z których jest najbardziej znany. Najczęściej składały się one z jednej długiej części, rzadko były krótsze niż pół godziny, a często osiągały długość znacznie większą. W swoim wykładzie z 1982 Feldman zauważył: „Czy mamy, na przykład w muzyce, cokolwiek co naprawdę wymazałoby wszystko? Coś, co po prostu zostawiłoby nas z białą kartką?”
EWA LIEBCHEN
Flecistka, solistka i kameralistka, specjalizuje się w wykonawstwie muzyki współczesnej. Dokonała licznych wykonań i prawykonań dzieł muzyki polskiej. Wiele z nich powstało na zamówienie w ramach programu MKiDN Zamówienia kompozytorskie. Jest absolwentką Academia Italiana del Flauto (2002) w klasie fletu prof. Raymond Guiot i Akademii Muzycznej im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy w klasie fletu prof. Jadwigi Kotnowskiej. Laureatka ogólnopolskich, a także międzynarodowych konkursów muzycznych jako solistka i kameralistka. Stypendystka takich organizacji jak Fundacja Kultury, ZAiKS, Top Wind czy Accademia Musicale Chigiana. Jest również dwukrotną laureatką Programu Stypendialnego MKiDN „Młoda Polska”. W ramach działalności pedagogicznej prowadzi prezentacje i warsztaty z zakresu współczesnego wykonawstwa dla instrumentalistów, pedagogów i kompozytorów. Gościła z wykładami na uczelniach muzycznych (AM im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy, AM im. S. Moniuszki w Gdańsku, AM im. G. i K. Bacewiczów w Łodzi). Jako artysta-rezydent była zapraszana na Międzynarodowe Letnie Kursy Kompozytorskie Synthetis w Radziejowicach, a także była gościem Sichuan Conservatory of Music w Chendgu w Chinach. Jest flecistką Chain Ensemble, zespołu zajmującego się wykonawstwem muzyki nowej prowadzonego przez prof. Andrzeja Bauera. Od piętnastu lat współtworzy też duet fletowy Flute O’Clock. W 2010 roku nakładem wydawnictwa DUX ukazała się pierwsza płyta zespołu. Album Now otrzymał wyróżnienie miesięcznika Hi-Fi i Muzyka dla Płyty Roku 2010 oraz został nominowany do nagrody Fryderyk 2011 w kategorii Fonograficzny Debiut Roku. Flecistka ma na swoim koncie płyty z muzyką polskich kompozytorów – Sławomira Kupczaka i Dominika Karskiego, które ukazały się nakładem wydawnictw DUX i Bôłt Records. W 2018 roku również nakładem wydawnictwa Bôłt Records ukazała się jej pierwsza solowa płyta Electric Steep. Utwór z tej płyty – dedykowany flecistce Halny Sławomira Kupczaka – otrzymał rekomendację 66. Międzynarodowej Trybuny Kompozytorów. Jej ostatni projekt płytowy „Goodnight Mr. Górecki” (Bôłt Records) nagrany wraz z Emilią Karoliną Sitarz – fortepian, Barbarą Kingą Majewską – sopran i Hubertem Zemlerem – perkusja ukazał się w październiku 2020 roku w 10. rocznicę śmierci kompozytora.
EMILIA SITARZ
Pianistka, dyrektor artystyczna Festiwalu Kwadrofonik i cyklu „Słuchy – Koncerty do zwiedzania”, pedagog, laureatka najważniejszych polskich nagród kulturalnych takich jak: Koryfeusz, Paszport Polityki, Fryderyk, Złota Płyta, Folkowy Fonogram Roku. Ukończyła Uniwersytet Muzyczny F. Chopina w Warszawie, jest także absolwentką mistrzowskich studiów podyplomowych w Hochschule fur Musik w Rostocku, ukończonych z wyróżnieniem w klasie duetu Hansa – Petera i Volkera Stenzl. Przez wiele lat edukację pobierała także w klasie duetu Bracha Eden – Alexander Tamir (Izrael). Od 1999 tworzy zespół Lutosławski Piano Duo, a od 2005 także kwartet Kwadrofonik. W autorskich projektach muzycznych wraz ze swoimi zespołami często nawiązuje współpracę z osobowościami muzyki pop, jazzu oraz folku (m.in.: D. Miśkiewicz, A. Rojek, M.Koteluk, A. Strug) Współpracuje także z wybitną flecistką Ewą Liebchen. Od 2011 prowadzi działalność Stowarzyszenia Kwadrofonik, z którym realizuje szereg projektów w Polsce oraz za granicą m.in Festiwal Kwadrofonik, Słuchy-Koncerty do zwiedzania, Pianokrąg, Wolny koncert, Kwadrofonik-za granicą dźwięku. Koncertowała w większości krajów europejskich, w Ameryce Północnej i Południowej, na Bliskim Wschodzie i w Japonii, występując w takich salach jak: Filharmonia Narodowa, Izumi Hall, Carnegie Hall, Filharmonia Berlińska, Gulbenkian Auditorio, Studio im. W. Lutosławskiego, Chicago Symphony Center, NOSPR, NFM, Beijing Music Hall, J.F. Kennedy Center for the Performing Arts. Jest gościem takich festiwali jak: Festiwal Polskiego Radia, Kwartesencja, Warszawska Jesień, „Łańcuch”, UNSOUND, Festiwal Prawykonań, Musica Polonica Nova, Festiwal Pianistyki Polskiej, Vratislavia Cantans, Festiwal Pianistyczny w Krakowie, Muzyka na Szczytach, Two Moors Festival (Wlk.Brytania), Londrina Festival (Brazylia), Scelsi Festival (Włochy), Festiwal Muzyczny w Łańcucie, Klang, Malta, Spring Festival (Izrael), Ein Kerem Music Centre Season (Izrael). Regularnie gości na festiwalach duetów fortepianowych, m.in. w Mołdawii, na Litwie i Białorusi a także koncertuje na zaproszenie Ambasad i Instytutów Polskich za granicą. Przywiązuje ogromną wagę do muzyki nowej oraz do współpracy z kompozytorami. Dokonała kilkudziesięciu prawykonań, w tym koncertów na dwa fortepiany, skomponowanych specjalnie dla jej zespołów oraz m.in.: „Różnia”, „III Symfonia” W. Z. Zycha – na fortepian flażoletowy i orkiestrę, „Koncert na dwa fortepiany” M. Małeckiego, „DFRGMNTD” W. Blecharza, „Fuori” – Koncert na dwa fortepiany, „Wstęga Moebiusa” M. Jabłońskiego, utwory kameralne M. Laskowskiego, K. Szwed, J. Stanley, W. Z. Zycha, W. Blecharza, A. Zagajewskiego. Aktualne przygotowuje dzieła kompozytorów zagranicznych takich jak: Malte Giesen, Peter Ablinger, Niels Ronsholdt, Sasha Blondeau, Lore M. Hiendl, Nigel Osbourne. W pracy ze swoimi zespołami łączy tradycje muzyki klasycznej, wykonawstwo muzyki najnowszej oraz wieloźródłowe inspiracje m.in polską muzyką tradycyjną oraz elektroniczną. Wspólnie propagują także dzieła rzadko wykonywane, m.in „Music for eighteen musicians” i „Daniel Variations” Steve’a Reicha, „Industrial Symphony” Angelo Badalamentiego, Wanderer – Fantasie w wersji na dwa fortepiany i orkiestrę F. Liszta (wraz z Jerusalem Symphony Orchestra). Najważniejsze wydawnictwa płytowe z jej udziałem to: Lutosławski Piano Duo – Kagel, Lutosławski, Poulenc, Strawiński; Folklove; Requiem Ludowe; Piano.pl; Lutosławski – Tuwim. Piosenki nie tylko dla dzieci; Winterreise; Unchained; Incorporate; Liminal Studies; Lady Monsieur Poldowski; Astronomia poety. Baczyński; Good Night Mr. Górecki. Prowadzi wykłady z zakresu duetu fortepianowego oraz zagadnień związanych z wykonawstwem muzyki nowej. Jest też autorką cyklu koncertów edukacyjnych dla dzieci i młodzieży poruszających zagadnienia muzyki współczesnej. W 2019 została stypendystką Miasta Stołecznego Warszawa w dziedzinie upowszechnianie kultury. W 2020 ukazał się cykl internetowych programów prezentujących dzieła na duet fortepianowy pt: „Włącz duet” którego jest pomysłodawczynią.
HUBERT ZEMLER
Perkusista, improwizator, kompozytor; urodzony 8 września 1980 w Warszawie. W latach 1999–2004 studiował na Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina (obecnie Uniwersytet Muzyczny im. Fryderyka Chopina) w Warszawie. W 2009 roku w Korei Południowej zdobył brązowy medal na międzynarodowych Igrzyskach Delfickich w kategorii „perkusja solo”. Jest również cenionym interpretatorem muzyki współczesnej. W jego repertuarze są utwory kompozytorów XX i XXI wieku: „AIR” Helmuta Lechenmanna (wykonane na koncercie inauguracyjnym Festiwalu Warszawska Jesień 2015 z towarzyszeniem Narodowej Orkiestry Polskiego Radia w Katowicach pod dyrekcją Alexandra Liebreicha), Steve Reich (brał udział – wraz z grupa Kwadrofinik – w pierwszym polskim wykonaniu „Music for 18 Musicians” oraz „Daniel Variations”), Terry Riley (dyrektor artystyczny wykonania utworu „In C” z okazji 81. urodzin programu drugiego Polskiego Radia), Per Nørgård, Tadeusz Wielecki, Zygmunt Krauze, Tomasz Sikorski, Cornelius Cardew, Zdzisław Piernik, Arturas Bumsteinas. Równolegle z klasyczną edukacją udzielał się w zespołach jazzowych, zgłębiał tajniki improwizacji i muzyki eksperymentalnej. Obecnie jest jednym z najbardziej aktywnych perkusistów polskiej sceny improwizowanej, eksperymentalnej i free jazzu. Występuje na jednej scenie z przedstawicielami różnych nurtów muzycznych, takich jak jazz, world music , rock i blues czy muzyka improwizowana i elektroniczna. Koncertuje również jako solista prezentując własny repertuar oraz improwizacje. Materiał z solowym repertuarem Huberta Zemlera został wydany na płytach: „Moped” (LADO ABC, 2011), „Gostak & Doshes” (Bołt Records, 2014), „Pupation of Dissonance” (Bołt Records, 2016), „Melatony” (Pawlacz Perski 2017), Groove 8 (Outlines), Zemiter (wraz z Marcinem „Emiterem” Dymiterem). Ostatnim wydawnictwem Zemlera jest owoc międzypokoleniowej współpracy w wybitnym pianistą, kompozytorem i improwizatorem Szabolcsem Esztényim – album „Kreatura” (Bołt Records 2018). Współpracował między innymi z Felixem Kubinem , Piotrem Kurkiem, Jonem Gibsonem, Johnem Tilbury, Toddem Bartonem, Benem Frostem, Evanem Ziporynem, Gyanem Riley’em, Agusti Fernardezem, Szabolscem Esztényim, grupą Kwadrofonik, Kamilem Szuszkiewiczem (Zebry a Mit, Istina), Raphaelem Rogińskim, Wacławem Zimplem (trio LAM), włoskim studiem muzyki eksperymentalnej „Tempo Reale”, Zespołem muzyki współczesnej „Hashtag Ensemble” oraz grupą „Mitch&Mitch”. Jest autorem muzyki do filmów: „Moloch” Szymona Kapeniaka, „Dzień Czekolady” Jacka Piotra Bławuta (praca wspólna z Karoliną Rec-Jarmulską), „Eastern” Piotra Adamskiego oraz do animacji z serii „Muzeum Utracone”: „Arrasy” 2017 i „Królewski Sen” 2018 (nominacja do nagrody Klubu Twórców Reklamy KTR z kategorii Craft Audio/Video – Use of Original Music).
*Dofinansowano ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu pochodzących z Funduszu Promocji Kultury, uzyskanych z dopłat ustanowionych w grach objętych monopolem państwa, zgodnie z art. 80 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych, w ramach programu „Muzyka”, realizowanego przez Instytut Muzyki i Tańca.
*Stowarzyszenie Autorów ZaiKS jest partnerem Festiwalu.
